چرم یکی از محبوب‌ترین و باکیفیت‌ترین جنس‌های پارچه‌ای است که برای تولید انواع کفش استفاده می‌شود. چرم دارای خصوصیاتی مانند دوام، انعطاف‌پذیری، تنفس‌پذیری، زیبایی و اصالت است که باعث می‌شود کفش‌های چرمی از جذابیت و ارزش بالایی برخوردار باشند. اما آیا می‌دانید که چرم به چه صورت تولید می‌شود و چه انواع مختلفی دارد؟ در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع چرم کروکو طبیعی برای کفش بپردازیم و خصوصیات و کاربردهای هر یک را بررسی کنیم.
چرم طبیعی از پوست حیوانات مختلف مانند گاو، گوسفند، بز، شترمرغ، کروکودیل، مار و غیره به وسیله فرآیندهای دباغی و فرآوری تولید می‌شود. دباغی چرم به مجموعه‌ای از عملیات شامل خیساندن، شستشو، آهک دهی، لش زدایی، مو گیری، آهک گیری، آنزیم دهی، برش و تراش، رنگ آمیزی و براق کردن پوست حیوانات گفته می‌شود که با هدف بهبود کیفیت و خصوصیات چرم انجام می‌شود¹. تولید چرم در چند مرحله صورت می‌گیرد:
- **پوست خام**: در این مرحله پوست حیوانات پس از جدا شدن از بدن حیوانات به صورت خام جمع آوری شده و با استفاده از نمک یا سایر روش های نگهداری در برابر فساد و تخریب حفظ می شود².
- **سالامبور**: در این مرحله پوست خام با استفاده از آب و سایر عامل های شیمیائی شسته شده و آماده سازی برای عملیات دباغی می شود².
- **وت بلو**: در این مرحله پوست سالامبور با استفاده از عامل های لش زدایی و آنزیم دهی به صورت نیمه دباغ شده درآورده شده و به رنگ آبی یا سبز رسیده است².
- **کراست**: در این مرحله پوست وت بلو با استفاده از عامل های دباغ کننده کاملاً دباغ شده و به رنگ قهوه ای رسیده است².
- **چرم**: در این مرحله پوست کراست با استفاده از عامل های رنگ آمیزی، براق کننده، نرم کننده و ضد آب کننده به صورت چرم آماده استفاده درآورده شده است².
انواع مختلفی از چرم طبیعی برای کفش وجود دارد که با توجه به منشا، روش تولید، شکل ظاهری و خصوصیات آن‌ها می‌توان آن‌ها را تقسیم‌بندی کرد. در ادامه به معرفی برخی از این انواع چرم می‌پردازیم:
- **چرم دانه کامل (Full-Grain Leather)**: این نوع چرم از لایه بالایی پوست حیوانات تولید می‌شود و دارای الگوی منحصر به فرد و طبیعی دانه‌های پوست است. این چرم بسیار باکیفیت، مقاوم و دوام بالایی دارد و با گذشت زمان زیباتر و باارزش‌تر می‌شود. این چرم برای تولید کفش‌های لژ، کلاسیک و اسپرت مناسب است³.
- **چرم دانه بالا (Top-Grain Leather)**: این نوع چرم نیز از لایه بالایی پوست حیوانات تولید می‌شود اما سطح آن به صورت مصنوعی صاف و صیقلی شده است. این چرم نسبت به چرم دانه کامل نرم‌تر، سبک‌تر و کم‌دوام‌تر است و با گذشت زمان فرسوده می‌شود. این چرم برای تولید کفش‌های شب، رسمی و مجلسی مناسب است³.
- **چرم نبوک (Nubuck Leather)**: این نوع چرم نیز از لایه بالایی پوست حیوانات تولید می شود اما سطح آن به صورت مصنوعی سابیده شده است. این چرم دارای سطح نرم و مخملی است و به رنگ قهوه‌ای رسیده است. این چرم نسبت به چرم دانه کامل و دانه بالا حساس‌تر است و نیاز به محافظت بیشتری دارد. این چرم برای تولید کفش‌های کاجوال، جین و خاکستری مناسب است³.
- **چرم جیر (Suede Leather)**: این نوع چرم از لایه پایینی پوست حیوانات تولید می شود و دارای سطح نازک، نورد و پشمالو است. این چرم به رنگ های روشن تولید می شود و قاب
- **قابل تنفس بودن**: چرم جیر به دلیل دارا بودن منافذ ریز در سطح خود، قابل تنفس بوده و هوا را عبور می‌دهد. این خصوصیت باعث شده است که کفش‌های چرم جیر در فصول گرم، دمای مناسب را برای پا فراهم کنند.
- **دارای ظاهر و لمس خاص**: چرم جیر به دلیل دارا بودن سطح نازک و پشمالو، دارای ظاهر و لمس خاص و متفاوتی است. این چرم باعث می‌شود که کفش‌های چرم جیر از جذابیت و اصالت بالایی برخوردار باشند.
- **دارای رنگ‌های متنوع**: چرم جیر به دلیل دارا بودن سطح نورد، قابل رنگ‌آمیزی در رنگ‌های مختلف است. این امکان باعث شده است که کفش‌های چرم جیر در رنگ‌های زیادی عرضه شوند.
اما علاوه بر مزایا، چرم جیر نیز دارای برخی معایب است که باید به آن‌ها توجه کرد. برخی از این معایب عبارتند از:
- **حساسیت به آب و لک**: چرم جیر به دلیل دارا بودن سطح نورد، حساس به آب و لک است و در صورت تماس با آب یا مواد لک زا، ممکن است رنگ و شکل خود را از دست بدهد. برای حفظ چرم جیر، باید از تماس با آب و لک پرهیز کرد و در صورت لکیدگی، از روش‌های مناسب پاک کردن استفاده کرد.
- **حساسیت به حرارت و نور**: چرم جیر به دلیل دارا بودن سطح نورد، حساس به حرارت و نور است و در صورت قرار گرفتن در معرض حرارت یا نور زیاد، ممکن است رنگ و شکل خود را تغییر دهد. برای حفظ چرم جیر، باید از قرار گرفتن در معرض حرارت یا نور زیاد خودداری کرد.
- **حساسیت به سایش و خط و خش**: چرم جیر به دلیل دارا بودن سطح نورد، حساس به سایش و خط و خش است و در صورت تماس با سطوح زبر یا تیز، ممکن است آسیب ببیند. برای حفظ چرم جیر، باید از تماس با سطوح زبر یا تیز اجتناب کرد.
## نتیجه‌گیری
انواع مختلفی از چرم طبیعی برای کفش وجود دارد که با توجه به منشا، روش تولید، شکل ظاهری و خصوصیات آن‌ها می‌توان آن‌ها را تقسیم‌بندی کرد. در این مقاله به معرفی چهار نوع از چرم طبیعی برای کفش یعنی چرم دانه کامل، چرم دانه بالا، چرم نبوک و چرم جیر پرداختیم و خصوصیات و کاربردهای هر یک را بررسی کردیم. هر یک از این انواع چرم دارای مزایا و معایب خود هستند که باید در هنگام خرید کفش به آن‌ها توجه کرد. برای انتخاب کفش مناسب با جنس چرم، باید به سلیقه، بودجه، منظور و نیاز خود از خرید کفش توجه کنید.
برای مطالعه بیشتر در مورد انواع چرم طبیعی و مصنوعی، نحوه تشخیص چرم حقیقی، و راهنمای نگهداری از کفش‌های چرم می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه کنید.
منبع : https://www.croco.ir/c/%d9%85%d8%b1%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%87/